Historia herbaty - mity i fakty

Znana od tysięcy lat, przez wieki otaczana czcią i spożywana w ramach tradycyjnych ceremonii, obecnie popularna na całym świecie.

Herbata to napój o wyjątkowej historii, której odkrycie owiane jest tajemnicą, a wokół tego, w jaki sposób doszło do pierwszego zaparzenia zielonych listków z krzewu Camellia sinensis narosło wiele legend.

Chiny i Japonia

Pierwsze oficjalne wzmianki dotyczące herbaty pochodzą z X wieku p.n.e. Wiadomo jednak, że już dużo wcześniej musiała być znana w Chinach, czego w 2016 roku dowiodło odkrycie w mauzoleum cesarza Han Jingdi. Z powstaniem tego popularnego napoju wiążą się legendy – jedno z chińskich podań głosi, że w 2737 roku p.n.e. cesarz Shennong (Boski Rolnik), spożywał w ogrodzie czarkę gorącej wody, do której przez przypadek wpadły listki jednego z krzewów. Powstały napar tak zasmakował cesarzowi, że rozkazał od tej pory przyrządzać go na swoim dworze. Inna legenda, tym razem japońska, mówi o tym, że mnich Bodhidharma zasnął podczas medytacji i aby ukarać swoje ciało za brak silnej woli odciął sobie powieki. W miejscu, w którym rzucił je na ziemię wyrósł krzew – Bodhidharma zaczął rzuć jego zielone listki i w ten sposób odkrył pobudzające właściwości herbaty.

Chińczycy przez wieki traktowali herbatę jako swoje dobro narodowe, którym w dodatku niechętnie się dzielili i dopiero w 803 roku mnich Dengyo Daishi przywiózł nasiona krzewu do Japonii. Wkrótce, w kilku prowincjach wokół stolicy Japonii rozpoczęto uprawę, a samo spożywanie orzeźwiającego napoju powiązano z rozbudowanym rytuałem parzenia, popularnym do dziś.

Rosja, Europa i cały świat

Patrząc z dzisiejszej perspektywy, herbata jako napój potrzebowała sporo czasu, aby podbić serca swoich miłośników na całym świecie. W Rosji po raz pierwszy pojawiła się dopiero na początku XVI wieku, gdzie do dziś czaj zaparza się w samowarach. Następnie trafiła do Indii oraz krajów arabskich, a na początku XVII wieku, za sprawą kupców holenderskich lub portugalskich, do Europy. Do Polski przywieziona została z Francji w 1664 roku, czyli sześć lat po tym, jak trafiła do Anglii. Był to jednak produkt drogi i niedostępny dla szerszej grupy odbiorców, dlatego herbatę spożywano z reguły jedynie na arystokratycznych dworach. Dopiero w XIX wieku jej cena spadła na tyle, aby mogli sobie na nią pozwolić zwykli ludzie.